Bộ luật Lao động (sửa đổi) với 17 chương, 220 điều đã được Quốc hội thông qua ngày 20/11/2019 với tỉ lệ phiếu tán thành 93,79%. Tăng tuổi nghỉ hưu, thêm một ngày nghỉ lễ trong năm là những nội dung mới của Bộ luật Lao động 2019.

1. Về tăng tuổi nghỉ hưu

Quốc hội đã quyết định tăng độ tuổi nghỉ hưu theo phương án tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028, và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035. Bắt đầu từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động là đủ 60 tuổi 3 tháng với nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với nữ. Những năm sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ. Người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.... có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn. Lao động trình độ chuyên môn kỹ thuật cao được nghỉ hưu muộn hơn, nhưng không quá 5 năm so với quy định.

2. Về điều chỉnh thời gian làm việc

Đối với những ngày nghỉ trong năm, ngoài 10 ngày nghỉ theo quy định hiện hành, Bộ luật bổ sung thêm một ngày nghỉ vào dịp Quốc khánh. Chính phủ sẽ quyết định lựa chọn ngày nghỉ vào 1/9 hoặc 3/9 tuỳ theo lịch từng năm.

Về giờ làm việc bình thường, Bộ luật Lao động 2019 vẫn giữ quy định hiện hành là không quá 8 giờ mỗi ngày và 48 giờ mỗi tuần. Người sử dụng lao động có quyền quy định thời giờ làm việc theo ngày hoặc tuần nhưng phải thông báo cho người lao động biết; trường hợp theo tuần thì giờ làm việc không quá 10 giờ trong mỗi ngày và không quá 48 giờ mỗi tuần. Ban đêm, giờ làm việc được tính từ 22h đến 6h sáng hôm sau. Nhà nước khuyến khích người sử dụng lao động thực hiện tuần làm việc 40 giờ.

Về làm thêm giờ, Bộ luật quy định doanh nghiệp chỉ được sử dụng lao động làm thêm giờ khi có sự đồng ý. Số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường mỗi ngày. Nếu doanh nghiệp tính giờ làm việc theo tuần, tổng số giờ làm việc và làm thêm không quá 12 giờ mỗi ngày; không quá 40 giờ mỗi tháng. Bộ luật cũng quy định, doanh nghiệp đảm bảo giờ làm thêm của người lao động không quá 200 giờ mỗi năm. 

Các ngành, nghề được làm thêm đến 300 giờ mỗi năm gồm: sản xuất dệt, may, da, giày, điện, điện tử, chế biến nông, lâm, diêm nghiệp, thủy sản; sản xuất, cung cấp điện, viễn thông, lọc dầu; cấp, thoát nước; công việc đòi hỏi lao động trình độ chuyên môn kỹ thuật cao mà thị trường không cung ứng đầy đủ; giải quyết công việc cấp bách, không thể trì hoãn vì có tính thời vụ; thiên tai, hoả hoạn, thiếu điện, sự cố dây chuyền sản xuất. Với các trường hợp làm thêm đến 300 giờ, doanh nghiệp phải thông báo bằng văn bản cho cơ quan chuyên môn về lao động thuộc UBND cấp tỉnh. 

Như vậy, Quốc hội đã quyết định không tăng giờ làm thêm tối đa lên 400 giờ mỗi năm như đề xuất trước đó của Ban soạn thảo. 

           Về nghỉ trong giờ làm việc, người lao động làm việc từ 6 giờ trở lên trong ngày thì được nghỉ giữa giờ ít nhất 30 phút; ban đêm được nghỉ giữa giờ ít nhất 45 phút liên tục; nếu lao động làm việc theo ca thì thời gian nghỉ được tính vào giờ làm việc. Người lao động làm việc theo ca được nghỉ 12 giờ trước khi chuyển sang ca khác. Đồng thời, mỗi tuần, người lao động được nghỉ ít nhất 24 giờ liên tục./.

ThS. Trần Cảnh tổng hợp