Trong suốt chặng đường lịch sử từ khi thành lập đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam đã không ngừng trưởng thành và lớn mạnh, khẳng định vai trò quyết định không thể thiếu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đảng luôn vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào hoàn cảnh cụ thể của cách mạng Việt Nam, luôn đề ra đường lối đúng đắn, phù hợp, đưa cách mạng nước ta từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Đảng Cộng sản Việt Nam luôn khẳng định vai trò hạt nhân lãnh đạo trong hệ thống chính trị nước ta, xứng đáng là người cầm lái vĩ đại trên con thuyền cách mạng đưa dân tộc Việt Nam đến vinh quang. Được trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam luôn là niềm vinh dự, tự hào của biết bao người, là kết quả của một quá trình phấn đấu lâu dài, gian khổ. Đồng thời, đó cũng là trách nhiệm với Đảng, với Tổ quốc, với Nhân dân. Vì vậy, để được trở thành Đảng viên, đứng trong hàng ngũ của Đảng, khi đặt ra mục tiêu phấn đấu cho bản thân mình, người xin vào Đảng phải có một động cơ đúng đắn. Đây là vấn đề quan trọng, được đặt lên hàng đầu và có ý nghĩa quyết định để người xin vào Đảng được cấp ủy, tổ chức đảng tin tưởng và chấp nhận, kết nạp vào hàng ngũ của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Cách nay hơn 50 năm, ngày 14/5/1966, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến thăm và nói chuyện với lớp huấn luyện đảng viên mới tại Hà Nội. Bác nói: "Vì sao chúng ta vào Đảng? Phải chăng để thăng quan, phát tài? Không phải! Chúng ta vào Đảng là để hết lòng hết sức phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, làm tròn nhiệm vụ của người Đảng viên"[1]. Người còn căn dặn: "Đảng không bắt buộc ai vào Đảng cả. Vào thì có nhiệm vụ, có trách nhiệm của đảng viên, nếu sợ không phục vụ được nhân dân, phục vụ được cách mạng thì đừng vào hay là khoan hãy vào"[2]. Bởi vì Đảng là tổ chức cách mạng có sứ mệnh lịch sử cao cả là đoàn kết và lãnh đạo nhân dân đấu tranh cho độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, chứ không phải là nơi để tìm kiếm danh vọng, địa vị, thu hái lợi lộc. Như vậy, động cơ thôi thúc phấn đấu vào Đảng là để được đứng trong một tổ chức của những người cùng chung một chí hướng đấu tranh nhằm xây dựng một xã hội tốt đẹp, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, xã hội ngày càng phồn vinh, phát triển, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Vào Đảng là phấn đấu theo lý tưởng cách mạng của Đảng, chấp nhận hy sinh, phấn đấu theo đuổi đến cùng con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Cái được lớn nhất khi vào Đảng là có cơ hội được phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân trong công cuộc đấu tranh cho thắng lợi của chủ nghĩa xã hội.

Như vậy, việc xây dựng động cơ đúng đắn cho người xin vào Đảng có ý nghĩa quan trọng như thế nào?

Theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng vừa là người lãnh đạo, vừa là người đày tớ của nhân dân. Vào Đảng là để phục vụ nhân dân, phục vụ dân tộc, nếu vào Đảng mà chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân thì đừng vào. Những người mà ngay từ khi phấn đấu vào Đảng đã có động cơ không trong sáng thì khi đã đứng trong hàng ngũ của Đảng chắc chắn sẽ quay lưng phản bội lại Đảng khi có cơ hội. Điều đó là hết sức nguy hiểm cho sự trong sạch, vững mạnh của Đảng. Thực tế đã có những Đảng viên đã được thử thách qua chiến đấu rất dũng cảm, rất anh hùng, nhưng trong điều kiện hòa bình, trước sự cám dỗ của tiền tài, vật chất đã gục ngã, đã bị biến chất, thoái hóa. Đã có những đoàn viên, thanh niên sau quá trình phấn đấu miệt mài với thành tích tốt, hoạt động phong trào rất sôi nổi và có nhiều cống hiến với tinh thần xung kích tình nguyện đã được kết nạp vào Đảng nhưng khi đã đứng vào hàng ngũ của Đảng rồi thì họ lại có biểu hiện hưởng thụ, không còn nhiệt tình và chí công vô tư như trước nữa, thậm chí có một số phần tử sa vào thoái hóa biến chất về tư tưởng và đạo đức dẫn đến vi phạm các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Đảng là một tổ chức chính trị, đây là một tổ chức luôn luôn vận động và phát triển nên rất cần những người ưu tú để cho Đảng hoạt động và phát triển nhằm đáp ứng yêu cầu cách mạng trong từng thời kỳ. Việc kết nạp đảng viên mới để bổ sung cho Đảng những con người có phẩm chất tốt, năng lực giỏi để phục vụ cho Đảng, giúp Đảng ta lãnh đạo đất nước trong thời kỳ mới hiện nay. Chính vì vậy mà trong quá trình phấn đấu để trở thành Đảng viên của Đảng Cộng sản Việt Nam thì mỗi người phải xác định được động cơ vào Đảng đúng đắn, tuyệt đối trung thành với Điều lệ và Cương lĩnh chính trị của Đảng. Mỗi đoàn viên, thanh niên ngay từ đầu phải xác định rõ động cơ trong sáng để phấn đấu, chấp nhận gian khổ hi sinh, chấp nhận sự phân công và điều động của tổ chức, Đoàn thể, của cơ quan đơn vị, hết lòng phục vụ nhân dân, đặt lợi ích của nhân dân, đất nước lên trên lợi ích cá nhân, phấn đấu vì lý tưởng cách mạng cao cả, xây dựng đất nước xã hội chủ nghĩa giàu đẹp và văn minh. Có như vậy thì Đảng mới có thể kết nạp được những Đảng viên chất lượng từ những người đoàn viên, thanh niên, quần chúng ưu tú.

Đảng lãnh đạo nhân dân một phần thông qua sự tiên phong gương mẫu của đội ngũ Đảng viên: "Đảng viên đi trước, làng nước theo sau", những việc khó khăn, gian khổ, Đảng viên phải gương mẫu đi đầu, lo trước nỗi lo thiên hạ, vui sau cái vui thiên hạ. Tất nhiên, đi đôi với trách nhiệm và nghĩa vụ thì cũng có một số quyền lợi nhất định. Nhưng vượt lên trên tất cả cái gọi là quyền lợi ấy phải là đạo đức cách mạng, là phẩm chất của người Đảng viên, người cán bộ đoàn, hội gương mẫu và tận tụy vì tập thể. Nếu động cơ không trong sáng, nếu Đảng viên mà đặt lợi ích cá nhân lên trên hết thì người Đảng viên đó không được lòng tin và sự tín nhiệm của tập thể và quần chúng nữa, khi đã xa rời quần chúng thì không thể lãnh đạo được nhân dân và mọi việc sẽ thất bại vì "dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong".

Xây dựng động cơ vào Đảng đúng đắn có ý nghĩa hết sức quan trọng trong điều kiện hiện nay. Các thế lực thù địch và phản động luôn tìm cách chống phá Đảng và Nhà nước ta trên nhiều mặt, trong đó đoàn viên, thanh niên, quần chúng là một trong những đối tượng mà các thế lực này hướng đến bởi vì đây là đối tượng còn non trẻ về bản lĩnh chính trị, hạn chế về kinh nghiệm và cũng chính là đối tượng dễ bị kích động. Nếu mỗi người phấn đấu vào Đảng với động cơ không trong sáng sẽ dễ bị lợi dụng, lôi kéo, rất có thể họ sẽ vô tình trở thành "nội gián" bên trong Đảng tạo điều kiện thuận lợi cho âm mưu "tự diễn biến, tự chuyển hóa" của các thế lực xấu. Vì vậy, ngay từ đầu phải xác định rõ động cơ vào Đảng một cách đúng đắn, trong sáng cho những đối tượng này để những đối tượng xấu không có cơ hội lợi dụng.

Có thể nói rằng, nếu tổ chức đảng kết nạp người có động cơ không đúng đắn vào Đảng thì chẳng khác gì cấy thêm những tế bào ung thư vào cơ thể. Không chỉ đối với mỗi đoàn viên, thanh niên, quần chúng mà bất cứ ai, nếu ngay từ đầu không xác định động cơ trong sáng khi vào Đảng thì sẽ dẫn đến nhiều hậu quả. Người có động cơ cá nhân khi đã thành đảng viên thì không những không ngăn ngừa được những kẻ cơ hội chui vào Đảng mà còn tạo cơ hội cho những kẻ cùng hội cùng thuyền dễ dàng đứng vào hàng ngũ của Đảng. Cứ thế, những kẻ cá nhân chủ nghĩa ở trong Đảng sẽ ngày càng nhiều, đây là một trong những hậu quả nguy hiểm nhất. Đồng thời, những kẻ cơ hội chui vào Đảng có khả năng tìm mọi cách để chạy chức, chạy quyền, khi đã có chức quyền thì tất sẽ nảy sinh bè phái, chia rẽ nội bộ, hủ hoá đảng viên, cán bộ, công chức. Do đó, xây dựng động cơ đúng đắn cho người xin vào Đảng ngay từ đầu cũng có thể xem là bước đầu tiên của việc xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Đảng bộ Trường Chính trị tỉnh Bình Dương hiện nay có 03 chi bộ khung với 35 đảng viên và 03 chi bộ học viên với 120 đảng viên (số liệu tính đến 30/5/2020). Trong nhiệm kỳ 2015 - 2020, Đảng bộ đã phát triển được 05 đảng viên (đạt 100% kế hoạch cả nhiệm kỳ), đang làm thủ tục hồ sơ trình Ban Thường vụ Đảng ủy Khối xem xét ra quyết định kết nạp 01 quần chúng ưu tú vào Đảng. Đồng thời đang tiếp tục theo dõi, bồi dưỡng, hướng dẫn 04 quần chúng ưu tú để xem xét phát triển Đảng trong nhiệm kỳ tới. Để có thể đạt được những kết quả khả quan như vậy, Đảng bộ trường luôn xác định công tác bồi dưỡng kết nạp đảng viên mới là một trong những nhiệm vụ quan trọng của công tác xây dựng Đảng, nhằm tăng cường sức chiến đấu và bảo đảm tính kế thừa, phát triển liên tục của Đảng, đáp ứng yêu cầu của công tác đào tạo, bồi dưỡng. Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác này, trong thời gian qua được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng uỷ cấp trên, bám sát Nghị quyết Đại hội của Đảng bộ, Ban chấp hành Đảng bộ Trường Chính trị tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo các chi bộ trực thuộc, các tổ chức đoàn thể nắm vững quy trình, thủ tục, các bước triển khai từ khâu tạo nguồn, giới thiệu đến công tác bồi dưỡng kết nạp đảng viên mới, trong đó đặc biệt coi trọng công tác chính trị, tư tưởng và xây dựng động cơ đúng đắn cho những người xin vào Đảng, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên nhằm tăng cường củng cố, xây dựng đội ngũ đảng viên của các chi bộ phát triển về số lượng, mạnh về chất lượng để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong toàn Đảng bộ.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả khả quan mà Đảng bộ trường đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua, cũng có không ít khó khăn trong việc phát triển đảng viên mới. Một trong những khó khăn đó chính là số lượng quần chúng tuy ít nhưng vẫn tồn tại một số đoàn viên chưa xác định đúng mục tiêu phấn đấu, động cơ vào đảng chưa thật sự rõ ràng.

Từ vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng động cơ đúng đắn cho người xin vào Đảng và thực tiễn công tác phát triển đảng tại Đảng bộ Trường Chính trị tỉnh, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:

Một là, các cấp ủy, chi bộ cần xây dựng và phát huy tốt vai trò của các tổ chức đoàn thể trong giáo dục lý tưởng cách mạng của Đảng, bồi dưỡng niềm tin cho quần chúng để mỗi quần chúng không chỉ là người giác ngộ lý tưởng, xác định động cơ vào Đảng đúng đắn mà còn là người ưu tú, xung kích trong các phong trào hành động cách mạng ở cơ quan, gương mẫu thực hiện và cổ vũ lôi cuốn mọi người thực hiện có hiệu quả chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, nội quy, quy chế cơ quan. Từ hoạt động thực tiễn, các tổ chức đoàn thể lựa chọn, bồi dưỡng, giới thiệu cho tổ chức Đảng những quần chúng ưu tú để kết nạp vào Đảng.

Hai là, nhận thức rõ việc chấn chỉnh công tác kết nạp đảng viên, khắc phục triệt để tình trạng chạy theo số lượng, chạy theo chỉ tiêu mà xem nhẹ chất lượng. Việc kết nạp đảng viên và công nhận đảng viên chính thức phải bảo đảm đúng tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, thủ tục theo quy định. Đảng viên mới được kết nạp phải là quần chúng thực sự ưu tú, có phẩm chất chính trị tốt, đạo đức trong sáng, được rèn luyện, thử thách trong thực tiễn, có nhận thức đúng, đầy đủ về Đảng, động cơ vào Đảng đúng đắn.

Ba là, nâng cao hiệu quả công tác theo dõi, hướng dẫn, bồi dưỡng và giới thiệu đoàn viên, thanh niên, quần chúng ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp. Các tổ chức cần lựa chọn kỹ những đoàn viên, thanh niên, quần chúng có động cơ thực sự trong sáng. Muốn như vậy, phải thường xuyên thử thách họ thông qua các hoạt động, các phong trào thực tiễn, đặc biệt phải có thử thách, tôi luyện nhất định đối với những đối tượng này.

Bốn là, quan tâm sâu sắc đến khâu nâng cao chất lượng bồi dưỡng nhận thức về Đảng cho đối tượng kết nạp đảng, đặc biệt là đối tượng đoàn viên, thanh niên, vì đây là những người còn non trẻ về bản lĩnh chính trị và dễ bị tác động bởi nhiều yếu tố. Đặc biệt, nội dung chương trình, tài liệu bồi dưỡng đối tượng kết nạp đảng và đảng viên mới bảo đảm thiết thực, hiệu quả. Đồng thời, xây dựng quy trình, hướng dẫn việc kiểm tra, đánh giá nhận thức cuối khóa học bảo đảm kết quả học thực chất, nghiêm túc, kịp thời chấn chỉnh và xử lý nghiêm các sai phạm, hành vi tiêu cực trong tổ chức thực hiện.

Năm là, nâng cao vai trò của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người hướng dẫn trong công tác giúp đỡ đoàn viên, thanh niên, quần chúng. Các cấp ủy đảng và từng đảng viên trong Đảng bộ phải nhiệt tình và có trách nhiệm trong việc dìu dắt, giúp đỡ những quần chúng ưu tú. Tạo môi trường thuận lợi để phát huy trong mọi lĩnh vực, trên cơ sở đó tạo cho quần chúng có ý thức tự phấn đấu vươn lên, tự khẳng định mình. Chú trọng bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, chính sách chủ trương, đường lối của Đảng, phẩm chất, đạo đức, lối sống cho quần chúng.

Sáu là, đối với bản thân mỗi đoàn viên, thanh niên, quần chúng ưu tú:

- Cần phải nỗ lực và cố gắng trong lao động, học tập, rèn luyện. Phải hiểu được bản chất, mục tiêu, lý tưởng của Đảng và phải xác định được vào Đảng là để được đứng trong một tổ chức của những người cùng chung chí hướng đấu tranh xây dựng một xã hội tốt đẹp, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và phải xác định về mặt tư tưởng rằng vào Đảng là để cống hiến chứ không phải để vụ lợi, hưởng thụ, phát tài hay thăng quan tiến chức.

- Phải rèn luyện bản lĩnh chính trị, trau dồi phẩm chất đạo đức cách mạng, nâng cao nhận thức về Đảng, kiên định lập trường và tư tưởng để có thể đứng vững trước những khó khăn, thách thức cũng như mọi âm mưu thủ đoạn của kẻ thù. Phẩm chất đạo đức không những cần thiết cho mỗi cán bộ Đảng viên mà đối với người phấn đấu vào Đảng càng quan trọng vì đó là cái gốc của người cách mạng. Do đó, cần nghiêm túc tìm hiểu, học tập các bài lý luận chính trị, tích cực tham gia các hoạt động do đoàn thể, cơ quan, đơn vị tổ chức.

- Xây dựng động cơ đúng đắn phải được thể hiện bằng những việc làm cụ thể và thiết thực, việc xác định động cơ đúng đắn vào Đảng không chỉ biểu hiện về mặt tư tưởng, nhận thức mà hơn thế nữa phải được cụ thể hóa bằng hành động. Cụ thể là luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, luôn có tinh thần và trách nhiệm với công việc, đồng thời làm việc với tinh thần chí công vô tư. Bên cạnh đó cần phải có lối sống lành mạnh, trung thực và giản dị, tích cực đấu tranh phòng chống các biểu hiện tiêu cực trong tập thể.

Tóm lại, đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam là những chiến sĩ cách mạng trong đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, suốt đời phấn đấu cho mục đích, lý tưởng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động; chấp hành nghiêm chỉnh Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết của Đảng và pháp luật của Nhà nước; có lao động, không bóc lột, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; có đạo đức và lối sống lành mạnh; gắn bó mật thiết với nhân dân; phục tùng tổ chức, kỷ luật của Đảng, giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng. Mỗi người chúng ta nguyện phấn đấu vào Đảng chính là tự nguyện dấn thân theo lý tưởng cách mạng, chấp nhận hy sinh, không sợ khó, không sợ khổ, quyết tâm theo đuổi đến cùng con đường dẫn đến mục tiêu chủ nghĩa xã hội. Động cơ vào Đảng đúng đắn là một trong những điều kiện có ý nghĩa tiên quyết, quyết định./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà nội, 2011.

2. Đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007.

3. Giáo trình trung cấp lý luận chính trị - hành chính, Những vấn đề cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb. Chính trị - hành chính, Hà Nội, 2009.

4. Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2011, t.5, tr.325.

5. Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb.Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, 1.15, tr.112.

6. Những lời dạy của Bác đối với cán bộ, đảng viên, Cổng thông tin giao tiếp điện tử tỉnh Vĩnh Phúc: https://vinhphuc.gov.vn, ngày 20/5/2020.

7. Vì sao chúng ta vào Đảng? Trang tin điện tử Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh: https://www.hcmcpv.org.vn, ngày 17/11/2016.

ThS. Nguyễn Trần Cảnh - Giảng viên khoa Xây dựng Đảng